endülüs emevi devleti ne demek?
Endülüs Emevi Devleti
Endülüs Emevi Devleti, 756-1031 yılları arasında İber Yarımadası'nda (günümüz İspanya ve Portekiz) hüküm süren bir İslam devletidir. Emevi Hanedanı'nın yıkılmasının ardından, Şam'daki merkezi otoriteden kaçan Abdurrahman bin Muaviye tarafından kurulmuştur.
Kuruluşu ve Yükselişi:
- Abdurrahman bin Muaviye: Abdurrahman bin Muaviye, Emevi halifesi Hişam bin Abdülmelik'in torunuydu. Abbasilerin Emevi Hanedanını devirmesiyle hayatı tehlikeye girince İber Yarımadası'na kaçarak burada bağımsız bir emirlik kurmuştur.
- Kurtuba: Kurtuba, devletin başkenti olmuş ve kısa sürede İslam dünyasının önemli bir kültür ve bilim merkezi haline gelmiştir.
Siyasi ve Askeri Gelişmeler:
- Hristiyan Krallıklarla İlişkiler: Endülüs Emevi Devleti, kuzeydeki Hristiyan krallıklarla sürekli savaşlar yapmıştır. Bu savaşlar, devletin hem askeri gücünü hem de ekonomik kaynaklarını tüketmiştir.
- Halifelik İlanı: 929 yılında III. Abdurrahman, halifeliğini ilan ederek Endülüs Emevi Devleti'ni İslam dünyasında siyasi bir güç haline getirmiştir. Halifelik makamının ilanı ile devletin otoritesi ve prestiji artmıştır.
Kültür ve Bilim:
- Bilim ve Sanat: Endülüs Emevi Devleti, İslam dünyasının bilim ve sanat alanındaki en parlak dönemlerinden birini yaşamıştır. Bilim, matematik, astronomi, tıp, felsefe ve edebiyat alanlarında önemli gelişmeler yaşanmıştır.
- Kütüphaneler: Kurtuba'daki kütüphaneler, dünyanın dört bir yanından gelen bilim insanlarını ve öğrencileri cezbetmiştir.
Yıkılışı:
- İç Çekişmeler: 11. yüzyılın başlarında, devlet iç çekişmeler ve taht kavgaları nedeniyle zayıflamaya başlamıştır.
- Mülûküt-Tevâif: 1031 yılında, devlet parçalanarak küçük emirliklere (Mülûküt-Tevâif) ayrılmıştır. Bu durum, Hristiyan krallıkların İber Yarımadası'nı geri alma sürecini (Reconquista) kolaylaştırmıştır. Reconquista
- Etkileri: Endülüs Emevi Devleti'nin yıkılmasına rağmen, İslam kültürünün İber Yarımadası üzerindeki etkisi yüzyıllarca devam etmiştir.